Je gehoord en daarmee ook gezien worden is waardevol en helend
Vorige week dinsdag had ik weer een live schooldag van de luistercoachopleiding die ik sinds juni 2023 volg. Een intensieve en waardevolle dag. Een van de eerste dingen die ik heb geleerd tijdens de opleiding zijn de verschillende lagen van luisteren. En hoe belangrijk het is dat er een bedding (veilige basis) wordt gelegd voordat er gesproken en geluisterd kan worden.
En het lijkt zo vanzelfsprekend. Luisteren…..
Er zijn verschillende gesprekken en vormen van luisteren. Een gesprek over het weer vraagt om een andere manier van luisteren dan bij een gesprek over een ervaring waar iemand nog nooit over heeft gesproken.
Luisteren heb ik van huis uit meegekregen. Mijn moeder is een hele attente vrouw en luistert veel naar andere mensen. Idem dito voor mijn zus. En ook hier blijkt weer dat luisteren vele vormen heeft, want wij drieën krijgen vaak te horen dat wij ‘zo goed kunnen luisteren’, maar we doen dit elk op onze eigen manier en waarschijnlijk ook vanuit een andere intentie.
Tijdens mijn opleidingen Agogisch Werk en Sociaal Pedagogische Hulpverlening kregen we onder andere de vakken gesprekstechnieken, observeren, luisteren, enz. De manier waarop ik toen luisterde, is niet meer te vergelijken met hoe ik nu luister. In die periode was ik veel met mezelf bezig. Veel mechanismes en patronen om mensen op afstand te houden. Dat had invloed op de manier waarop ik toen luisterde naar mensen en naar mezelf.
Mijn werk voor de Sociale Dienst in Den Haag was een harde leerschool. Een spanningsveld tussen een hoge werkdruk en tijd nemen om naar mensen te luisteren. Mensen die boos waren, omdat er weer een wijziging in ambtenaar was. Mensen die zo hard hun best deden om te overleven, maar tegen veel regeltjes aanliepen. Oudere mensen die in aanmerking kwamen voor bijzondere bijstand, maar over een drempel heen moesten van trots. Het vraagt allemaal om een andere manier van luisteren. Vaak draaide het niet om de woorden en emoties die mensen uitspraken. De essentie en het werkelijke gevoel zaten achter die woorden en hoge emoties.
In mijn werk als secretaresse voor een wetenschappelijke vereniging speelt luisteren ook een rol, maar weer op een heel ander vlak. Wat wordt er precies gezegd tijdens een overleg en vergadering? Is het genomen besluit helder? Is de actie concreet en wie deze actie oppakt? Er zijn allerlei verwachtingen bij het geven van een opdracht. Checken of wat je gehoord hebt ook klopt met wat de ander heeft gezegd is heel belangrijk als je mensen als secretaresse ondersteunt.
Tijdens het basisjaar van de opleiding Kunstzinnig Dynamisch Coachen die ik in 2022/2023 heb gevolgd was er ruimte om te spelen met luisteren naar de ander. Maar ook om te ontdekken hoeveel ruimte je inneemt tijdens een gesprek. Tijdens deze opleiding heb ik geleerd om minder mijn best te doen tijdens het luisteren en om tegelijkertijd ruimte in te nemen in een gesprek.
Door de jaren heen heb ik meerdere lagen van luisteren ontdekt en met de opleiding tot luistercoach lijkt alles samen te komen. De vaardigheden die ik geleerd heb. Maar ook dat luisteren op een bepaalde manier in mij zit. Hoe belangrijk het voor mij is dat er een bedding van veiligheid is, van gelijkwaardigheid. Dat ik mag luisteren vanuit gevoel.
Tijdens een inspirerend gesprek of inspiratiewandeling is die bedding van veiligheid ook van wezenlijk belang. Ik luister tijdens het inspirerend gesprek naar jou. Naar wat je zegt, naar wat je niet zegt en wat je uitstraalt. Ik luister tijdens het gesprek naar mezelf. Wat voel ik? Welke vragen komen er bij mij naar boven? Welke attributen sluiten aan bij dat moment?
Luisteren is waardevol. Je gehoord en daarmee ook gezien worden is waardevol en helend. En misschien moet ik die zin nog een keer noemen. Je gehoord en daarmee ook gezien worden, wie je nu bent, is waardevol en helend. Soms is een open blik met een warme glimlach van een ander al voldoende om je dag te veranderen. Luisteren gaat een paar stappen verder.
Wat betekent luisteren voor jou? Hoe luister jij? Neem jij tijd om naar andere mensen te luisteren? En wordt er ook naar jou geluisterd? En misschien de belangrijkste vraag: luister jij naar jezelf?